SZTUKAPUBLICZNA.PL

Teraz przetniemy Starówkę i Starym Rynkiem przechodzącym w Szkolną, i za Podgórną natrafimy na kolejną postać. By ją zobaczyć, musimy wysoko zadrzeć głowę. Pięciometrowy postument to jeden z trzech pomników Hipolita Cegielskiego w Poznaniu. Przedstawia przemysłowca podtrzymującego fragment maszyny parowej, który stoi na wysokim cokole z inskrypcją Labor omnia victis – Praca wszystko zwycięża.

Wyrzucony z posady nauczycielskiej zajął się sprzedażą narzędzi rolniczych. Rozwinął swoją działalność od małego sklepiku do legendarnych Zakładów Cegielskiego – czołowego producenta maszyn rolniczych (produkującego ich aż 106 rodzajów), a także wyposażenia młynów i gorzelni, przyczyniając się tym samym do budowania klasy robotniczej w XIX wieku. Jeden z klientów tak pisał o przemysłowcu: „Organizacja fabryki jego jak zegarek regularna, a machiny jakieś to wykończone. Elegancję stanowi prostota, a cnotę matematyczne wykończenie najdrobniejszych szczegółów. Cegielski, doktor filozofii, człowiek dystyngowany, kółka jednego nie wypuści z fabryki, którego by nie obejrzał”¹.

Cegielski, podobnie jak jego kolega z Alej Marcinkowskiego, był kontynuatorem etosu pracy organicznej.

Jak pisze prof. Gerard Labuda: „Hipolit Cegielski wystąpił z własną koncepcją włączenia w strumień odrodzenia narodowego inteligencji i skłonić ją do odejścia od ideologii powstań, które zresztą nie miałyby żadnych szans, a natomiast skoncentrować ją na pracy od podstaw. Uznawał pracę organiczną za najlepsze narzędzie tworzenia społeczeństwa rozumnego, aktywnego, znającego swoje miejsce”². Przemysłowiec był także społecznikiem i wydawcą niezależnego dziennika „Gazety Poznańskiej”.

Jak więc widzimy, Hipolit Cegielski, był zasłużonym obywatelem Poznania, jednak jego upamiętnienie musiało od dwudziestolecia międzywojennego czekać 141 lat, aż do 2009 roku, kiedy to po uroczystym odegraniu hymnu narodowego i salwie armatniej odsłonięto pomnik. Fundator pomnika – Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego – sfinansował jego powstanie ze zbiórki publicznej (darczyńców było ponad tysiąc!).