Płock, 2003
mural
Jeden z pierwszych płockich murali powstał przy ul. Józefa Kwiatka w 2003 roku w ramach festiwalu „Podwórko”. Festiwal organizowany przy Płockim Ośrodku Kultury i Sztuki stawiał sobie za cel ożywienie przestrzeni publicznej miasta. Jednocześnie jest to pierwszy mural działającej w latach 1995-2011 artystycznej grupy Twożywo.
Ręcznie malowana quasi-reklama przedstawia czekoladowy baton o nazwie „Platon” chwilę przed konsumpcją, co sugerują schematycznie zarysowane czerwone usta. Baton, jak przystało na bohatera kampanii reklamowej, jest „piękny, dobry, prawdziwy”. Tym samym uosabia platońską triadę najwyższych wartości, na którą składają się piękno, dobro i prawda.
Chwytliwe, niczym wymyślone przez copywriterów hasło, w połączeniu z odniesieniem do starożytnych kategorii etycznych, staje się absurdalnym znakiem współczesnej kultury konsumpcyjnej, dla której taki kolaż znaczeń i wartości jest stosunkowo powszechny. „Platon” jest nie tylko pełen wartości („piękny, dobry, prawdziwy”), jest przede wszystkim taki, jak dzisiejszy przekaz kreowany przez przemysł reklamowy – ładnie zapakowany, łatwy do konsumpcji i smaczny. Stanowi tym samym idealny produkt w arsenale święcącej triumfy kultury nadmiaru.
O sile pracy świadczy jeszcze jedno – mural pojawił się w naturalnym środowisku reklamy i perswazyjnego przekazu, a więc w przestrzeni publicznej, która na co dzień atakuje nas niezliczoną ilością komercyjnych komunikatów wizualnych. Mural, dzięki miejscu ekspozycji, nie tylko dokonuje ich parafrazy, ale i pokonuje reklamę jej własną bronią. Nie bez powodu niektórzy myśleli, że „Platon” jest nowym autentycznym produktem, na próżno szukając go w sklepach.
Platon czekoladowy baton był prezentowany przez grupę Twożywo w latach 2002-2009 przy pomocy różnych mediów – jako bilbord we Wrocławiu (przy ul. Świdnickiej) i Warszawie (przy ul. Mikołaja Kopernika i Koszykowej, dzięki współpracy z Zewnętrzną Galerią AMS), w formie naklejek, słuchowiska radiowego oraz animacji wyprodukowanej dla Dwutygodnika (internetowy magazyn kulturalny wydawany przez Narodowy Instytut Audiowizualny – przyp.).
Słowo od eksperta
Jedna z wcześniejszych prac najważniejszej polskiej grupy działającej w przestrzeni miejskiej. W zasadzie każda praca Twożywa zasługuje się umieszczenie na liście, niemniej Platon to minimalistyczna interwencja, która doskonale oddaje błyskotliwość i kunszt Twożywa.
Cezary Hunkiewicz