fot. dzięki uprzejmości artysty

Paweł Ryżko
Wychowanie fizyczne

Katowice, maj 2014
neon

Przy ul. Ułańskiej 12 znajdziemy neon powstały w ramach 4. edycji cyklicznego Katowice Street Art Festival. Przedstawia cztery zaciśnięte w pięści dłonie. Dokładny opis realizacji znajduje się na stronie internetowej artysty oraz festiwalu:

„Uproszczona forma i obłe, zaokrąglone symetryczne kształty (pięści – przyp.) ironicznie kontrastują z motywem agresji sugerowanym przez pięści. To wewnętrzne napięcie formalne odzwierciedla ambiwalentność pojęcia »wychowanie fizyczne«. Bardzo pozytywna idea »zdrowego ducha w zdrowym ciele« w praktyce często bywa sprowadzona do agresywnego współzawodnictwa, dyskryminacji słabszych i frustrującej selekcji naturalnej. Ponadto dwukolorowość projektu oraz motyw agresji wskazuje na współzawodnictwo nie tylko sportowców, ale także kibiców. Ułożenie pięści w formę obiegu zamkniętego przywodzi na myśl spiralę nienawiści często kojarzoną z fanami piłki nożnej. […] Wybór neonu jako nośnika jest hołdem dla długiej tradycji tego medium w Katowicach, które są znane jako polskie Las Vegas. Dodatkowo instalacja artystyczna została zaprojektowana z myślą o konkretnej lokalizacji na osiedlu Tysiąclecia. Osiedle jest świetnym przykładem całościowego planowania i jego spójna, monochromatyczna kolorystyka daje wrażenie surowego, nowoczesnego minimalizmu. Jedynym dynamicznym, zmiennym, chaotycznym przejawem twórczości ludzkiej na tej przestrzeni jest walka na murach pomiędzy fanami drużyn GKS Katowice i Ruch Chorzów. Tak jak ta, oddolna działalność, neon ma ożywić kolorystykę otaczającej go przestrzeni, jednak sposób, w jaki jest zaprojektowany, jest także ukłonem w stronę modernistycznej stylistyki osiedla. Umieszczenie neonu Wychowanie fizyczne na wschodniej ścianie pawilonu handlowo-usługowego przy ul. Ułańskiej 12, tuż przy granicy pomiędzy Chorzowem a Katowicami, nadaje mu dodatkowego, konkretnego, zakorzenionego w lokalnej społeczności znaczenia. Podczas gdy w każdej innej lokalizacji projekt poruszałby szerszy problem wrogiego sąsiedztwa, czy patriotyzmu lokalnego, w wybranym miejscu wybór zielonego i niebieskiego koloru nawiązuje do barw lokalnych drużyn piłkarskich".

Paweł Ryżko, Wychowanie fizyczne, fot. dzięki uprzejmości artysty

Słowo od eksperta

Praca wymaga uwagi nie tyle ze względu na lokalizację i jej społeczny kontekst, który doskonale uzupełnia się z formą i treścią projektu. Świetnie dobrany jest tutaj nośnik – neon, nawiązujący do katowickiej świetności tego typu obiektów. Ponadto autorem jest jeden z najzdolniejszych polskich twórców działających w przestrzeni miejskiej – Paweł Ryżko, którego prace cechują się stylistyczną konsekwencją oraz dopasowaniem do otoczenia i jego rozmaitych uwarunkowań.

Cezary Hunkiewicz