Grażyna Bielska-Kozakiewicz i Mariusz Krzysztof Kozakiewicz
Idąc ulicą Święty Marcin nie sposób nie zauważyć czterometrowego obelisku z brązu o oryginalnym kształcie – na planie trójkąta. Wypatrzcie wśród cyfr nazwiska trzech matematyków: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego. Złamali oni w 1932 roku szyfr niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”, co wydawało się nie do osiągnięcia. Dzięki temu podczas II wojny światowej alianci zyskali możliwości skutecznych działań, wkradając się w dane sztabu wojsk niemieckich i rozszyfrowując przechwytywane depesze wroga, co pomogło skrócić wojnę.
Pomnik stanął naprzeciw miejsca prac matematyków na rzecz wojska i obok Zamku, w którym zasłużeni kryptologowie studiowali matematykę na Uniwersytecie Poznańskim. Powstał dzięki inicjatywie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Grażyna Bielska-Kozakiewicz i Mariusz Krzysztof Kozakiewicz, Pomnik Kryptologów, fot. Aleksandra Litorowicz
Słynni matematycy doczekali się także bardziej klasycznych upamiętnień we Wrocławiu, w Collegium Minus UAM, Warszawie, Londynie, Bletchley Park, Uzès w południowej Francji oraz Lesie Kabackim pod Warszawą.
A czy Wam ciągi cyfr układają się w znajome kombinacje?